Recenzja filmu

Bonnie i Clyde (1967)

"Bonnie i Clyde" jest filmem istotnym i ważnym choćby tylko z tego powodu, że przyczynił się (m.in. wraz z "Absolwentem" Nicholsa) do zniesienia obowiązującego od 1934 roku Kodeksu Haysa. Jego podstawowa zasada głosiła, że "sympatia widzów nigdy nie powinna być po stronie zbrodni, zła i grzechu", co w sposób oczywisty, poprzez uczynienie głównymi bohaterami parę legendarnych przestępców i pokazanie ich jako sympatycznych ludzi, film przełamywał. Oglądamy więc niemal kronikę przestępczej działalności gangsterów, którzy w czasach "wielkiego kryzysu" (akcja toczy się w roku 1931) rabowali banki i okradali sklepy. Losy Bonnie (Faye Dunaway) i Clyde'a (Warren Beaty) zostają pokazane od ich pierwszego spotkania, aż do tragicznej śmierci, gdy zginęli zdradzeni przez przyjaciół w strzelaninie. Prawdziwość wydarzeń podkreślają autentyczne zdjęcia z czołówki filmu, przez co reżyser silniej angażuje uwagę widza. Twórca "Rewolweru z lewej ręki" unika jednak łatwej oceny bohaterów, nie osądza ich. Niby kradną i zabijają, ale oszczędzają biedaków. Ich walka toczy się z systemem i ludźmi, którzy mu służą. W filmie Arthura Penna można odnaleźć wiele elementów kina kontestacji - niezwykle popularnego na przełomie lat 60. i 70. Działania bohaterów są analogią dla ogólnego sprzeciwu wobec nachalnego konserwatyzmu, struktur politycznych i społecznych czy represyjnych działań organów państwa. Istotna staje się walka (choćby zakończona porażką - destrukcyjność postaci była wręcz symbolem sprzeciwienia się autorytarnym instytucjom) o wolność oraz pokoleniowy bunt i sprzeciw. Dodatkowo Penn zamyka utwór w ramach gatunku - filmu gangsterskiego, z którym prowadzi jednak grę, gdyż bierze z niego tylko to, co jest mu akurat potrzebne. Akcja co prawda nie dzieje się na ulicach wielkiego miasta, ale bohaterami są przecież posługujący się bronią palną i przemieszczający się samochodami gangsterzy, a postacie umieszczone zostają w opozycji wobec społeczeństwa. Na koniec reżyser dorzuca nostalgię, zarówno za minionym porządkiem i wartościami, jak i dawnym, klasycznym kinem. Podsumowując wszystkie wspomniane elementy, "Bonnie i Clyde" jest filmem bardzo wartościowym, wykorzystującym niezwykle szeroki wachlarz odniesień kulturowych, cytatów i konwencji, które twórczo podejmuje. Jednak nawet bez znajomości historii kina "Bonnie i Clyde" oferuje mnóstwo zabawy. Opowiedziana przez reżysera historia jest absorbująca i porywająca. Choć na moment można poczuć się buntownikiem i, poprzez oglądanie filmu, wyrwać się z życia w patriarchalnym społeczeństwie. Proces identyfikacji z bohaterami, mimo że dokonują czynów, których nie pochwalamy, przebiega sprawnie. Mają oni oczywiście swoje problemy i niedoskonałości (Clyde jest impotentem), ale dzięki temu pozostają sympatyczni i zwyczajni. Spora w tym zasługa aktorów. Urok osobisty połączony z talentem Beaty wykorzystuje, aby uwieść zarówno Bonnie, jak i widza. Dunaway jest jedną z najzdolniejszych aktorek w historii kina, a tu dodatkowo tworzy chyba najlepszą kreację w karierze. No i jak wygląda! Pojawiający się na drugim planie Gene Hackman zaczynał dopiero swoja karierę. Wcześniej miał zagrać u boku swego przyjaciela Dustina Hoffmana, jako ojciec Benjamina Braddocka w "Absolwencie", jednak po kilku ujęciach zrezygnowano z niego. W "Bonnie i Clyde" pokazuje, jak wielki to był błąd. Hackman za występ u Penna został nominowany do Oscara, a scena, w której jadąc samochodem opowiada dowcip, to aktorski majstersztyk. Oscara zgarnęła za to Estelle Parsons w przekonującej roli filmowej żony Hackmana. Niezwykle błyskotliwy utwór Penna zachwyca do dziś. Posiada swój klimat, jest dynamiczny, świetnie sfilmowany (Oscar za zdjęcia), a buntownicze postawy zawsze będą cieszyły się niesłabnącą popularnością. W końcu kto nie chciałby porzucić mozolnego życia i ruszyć w pełną przygód i niebezpieczeństw podróż?